قرآن ومسائل اعتقادی"مهلت‏هاى الهى، نشانه‏ى محبوبیّت نیست."

قرآن ومسائل اعتقادی

سوره ۳: آل عمران - جزء ۴ 

مهلت‏هاى الهى، نشانه‏ى محبوبیّت نیست.

طول عمر مهم نیست، بهره از عمر مهم است. 

وَلاَ یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِّأَنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُواْ إِثْمًا وَلَهْمُ عَذَابٌ مُّهِینٌ ﴿۱۷۸﴾

و البته نباید کسانى که کافر شده‏اند تصور کنند اینکه به ایشان مهلت میدهیم براى آنان نیکوست ما فقط به ایشان مهلت میدهیم تا بر گناه [خود] بیفزایند و [آنگاه] عذابى خفت ‏آور خواهند داشت (۱۷۸) 

 تفسی نور

 نکته ها         

قرآن، واژه‏ى «گمان نکنید» را بارها خطاب به کفّار و منافقین و افراد سست ایمان بکار برده، و این بخاطر آن است که این افراد از واقع‏بینى و تحلیل درست و روشن ضمیرى لازم محرومند. آنها آفرینش را بیهوده، شهادت را نابودى، دنیا را پایدار، عزّت را در گرو تکیه به کفّار و طول عمر خود را مایه‏ى خیر و برکت مى‏ پندارند که قرآن بر همه‏ ى این پندارها قلم بطلان کشیده است.

اهل کفر، داشتن امکانات، بدست آوردن پیروزى‏ ها و زندگى در رفاه خود را نشان شایستگى خود میدانند، در حالى که خداوند آنان را به دلیل آلودگى به کفر و فساد، مهلت میدهد تا در تباهى خویش غرق شوند.

در تاریخ میخوانیم که وقتى یزید امام حسین‏علیه السلام را به شهادت رساند، خاندان آن حضرت را همراه زینب کبری علیها السلام به اسارت به شام بردند. یزید در مجلس خود با غرور تمام خطاب به حضرت زینب گفت: «دیدید که خدا با ماست»، حضرت در پاسخ او، این آیه را خواند و فرمود: من ترا پست و کوچک و شایسته هرگونه تحقیر می‏دانم. هر آنچه می‏خواهى انجام بده، ولى به خدا سوگند که نور خدا را نمیتوانى خاموش کنى. آرى، براى چنین افراد خوشگذرانى، عذاب خوار کننده آماده شده، تا عزّت خیالى و دنیایى آنان، با خوارى و ذلّت در آخرت همراه باشد.

مجرومان دوگونه‏ اند: گروهى که قابل اصلاحند و خداوند آنها را با موعظه و حوادث تلخ و شیرین، هشدار داده و بیدار می‏کند، و گروهى که قابل هدایت نیستند، خداوند آنها را به حال خویش رها میکند تا تمام قابلیّت‏هاى آنان بروز کند. به همین جهت امام باقر علیه السلام ذیل این آیه فرمود: مرگ براى کفّار یک نعمت است، زیرا هر چه بیشتر بمانند زیادتر گناه می‏کنند.[198]

حضرت على ‏علیه السلام درباره‏ى «انّما نملى لهم لیزدادوا اثماً» فرمود: چه بسیارند کسانى که احسان به آنان (از جانب خداوند)، استدراج و به تحلیل بردن آنان است و چه بسیارند کسانى که به خاطر پوشانده شدن گناه و عیوبشان، مغرورند و چه بسیارند افرادى که به خاطر گفته ‏هاى خوب درباره آنان مفتون شده‏اند. خداوند هیچ بنده‏اى را به چیزى همانند «املاء» مبتلا نکرده است.[199]

198) تفسیر نورالثقلین.

199) تحف‏العقول، ص 203.

پیام ها          

1- کفر، مانع شناخت حقیقت است. «لا یحسبن الّذین کفروا...»

2- کوتاه یا بلند بودن عمر وزمان رفاه، بدست خداست. «نملى لهم... نملى لهم»

3- همه‏ ى انسان‏ها دنبال خیر هستند، لکن بعضى در مصداق اشتباه مى ‏کنند. «لایحسبن... خیر لانفسهم»

4- مهلت‏هاى الهى، نشانه‏ى محبوبیّت نیست. «لایحسبنّ... خیر لانفسهم»

5 - نعمت‏ها به شرطى سودمند هستند که در راه رشد و خیر قرار گیرند، نه شرّ و گناه. «انما نملى لهم لیزدادوا اثماً»

6- طول عمر مهم نیست، بهره از عمر مهم است. «انّما نملى لهم»

امام سجاد علیه السلام در دعاى مکارم‏الاخلاق چنین مى ‏فرماید: خدایا! اگر عمر من چراگاه شیطان خواهد شد، آن را کوتاه بگردان.

7- زود قضاوت نکنید، پایان کار و آخرت را نیز به حساب بیاورید. «انّما نملى لهم خیر... و لهم عذاب مهین»

8 - رفاه و حاکمیّت ستمگران، نشانه‏ى رضاى خداوند از آنان نیست. چنانکه دلیلى بر سکوت ما در برابر آنان نمی ‏باشد. «نملى لهم... لهم عذاب مهین»

9- عذاب‏هاى آخرت، انواع و مراحل متعدّد دارد. «عذاب الیم» در آیه قبل، و «عذاب مهین» در این آیه.