استفتائات نماز مقام معظم رهبری
استفتائات نماز مقام معظم رهبری
حکم امام جماعتى که قرائت وى صحیح نیست
س 587: آیا در صحّت قرائت بین نماز فرادى و نماز مأموم یا امام تفاوت وجود دارد یا اینکه صحّت قرائت در هر حال مسأله واحدى است؟
ج: اگر قرائت مکلّف صحیح نباشد و قدرت بر یادگیرى هم نداشته باشد، نماز او صحیح است، ولى دیگران نمىتوانند به وى اقتدا کنند.
س 588: قرائت بعضى از ائمه جماعات از جهت مخارج حروف صحیح نیست. آیا کسى که حروف را به‌طور صحیح از مخارج خود ادا مىکند، مىتواند به آنان اقتدا نماید؟ عدهاى مىگویند مىتوانید نماز را به جماعت بخوانید، ولى باید بعداً اعاده نمایید، من که فرصت اعاده ندارم، وظیفهام چیست؟ آیا مىتوانم در نماز جماعت شرکت نموده ولى حمد و سوره را آهسته بخوانم؟
ج: اگر قرائت امام از نظر مأموم صحیح نباشد، اقتدا و نماز جماعت او باطل است و اگر نمىتواند نماز را اعاده کند، اقتدا نکردن اشکال ندارد، ولى آهسته خواندن در قرائت نمازى که باید بلند خوانده شود، براى اظهار اقتدا به امام جماعت صحیح و مجزى نیست.
س 589: عدهاى معتقدند که قرائت بعضى از ائمه جمعه صحیح نیست، زیرا یا حروف را آنگونه که هست، ادا نمىکنند و یا حرکت آنها را طورى تغییر مىدهند که دیگر آن حرف نیست. آیا اقتدا به آنان بدون اعاده نمازى که پشت سر آنان خوانده مىشود، صحیح است؟
ج: ملاک صحّت قرائت عبارت است از رعایت قواعد زبان عربى و ادا حروف از مخارج آن به‌طورى که اهل لسان آن را ادا آن حرف بدانند نه حرف دیگر؛ اگر مأموم قرائت امام را مطابق قواعد و صحیح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند و در صورت اقتداء، نماز او صحیح نیست و اعاده آن واجب است.
س 590: اگر امام جماعت در اثناى نماز در کیفیت تلفظ کلمه پس از اداى آن شک کند و بعد از فراغت از نماز علم پیدا کند که در تلفظ آن کلمه اشتباه کرده است، نماز او و مأمومین چه حکمى دارد؟
ج: نماز محکوم به صحّت است.
ج: رعایت محسنات تجوید لازم نیست ولى اگر قرائت امام جماعت از نظر مأموم صحیح نباشد و در نتیجه نماز او را صحیح نداند، نمىتواند به او اقتدا کند، لکن شرکت ظاهرى در نماز جماعت براى یک غرض عقلایى، اشکال ندارد.
س 592: اقتدا به معلولین عزیز براى نماز در موارد زیر چه حکمى دارد؟
1. معلولینى که فاقد عضوى از اعضاى بدن نیستند ولى به دلیل معیوب بودن پا، با تکیه بر عصا و دیوار مىتوانند بایستند.
2. معلولینى که فاقد بند انگشت دست یا پا و یا انگشتى از دست یا پا هستند.
3. معلولینى که همه انگشتان دست یا پا و یا هر دو آنها قطع شده است.
4. معلولینى که قسمتى از یک دست یا پا و یا هر دو را ندارند.
5. معلولینى که فاقد یکى از اعضاى بدن هستند و به دلیل از کار افتادگى دست، براى وضو گرفتن نایب مىگیرند.
ج: به‌طور کلى اگر استقرار و آرامش در قیام بصورت طبیعى وجود داشته باشد و بتواند آن را در حال قرائت حمد و سوره و ذکرهاى نماز و انجام افعال آن حفظ کند و قدرت بر رکوع و سجده داشته باشد و بتواند وضوى صحیح بگیرد، اقتداى دیگران به او در نماز بعد از احراز سایر شرایط امامت جماعت صحیح است و در غیر این صورت محل اشکال است.
س 593: من از طلاب علوم دینى هستم که دست راستم بر اثر عمل جراحى قطع شده است. به تازگى متوجه شدهام که امام خمینى(قدّسسرّه) امامت فرد ناقص براى کامل را جایز نمىداند. بنا بر این خواهشمندم حکم نمازهاى مأمومینى را که تا به حال امام جماعت آنان بودهام، بیان فرمایید.
ج: نماز مأمومین که در گذشته بر اثر جهل به حکم شرعى به شما اقتدا کردهاند، محکوم به صحّت است و اعاده و قضا بر آنان واجب نیست.
س 594: من از طلاب علوم دینى هستم که در جریان جنگ تحمیلى بر جمهورى اسلامى ایران از ناحیه پا مجروح و انگشت شست پایم قطع شده است در حال حاضر امام جماعت یکى از حسینیهها هستم، آیا این کار اشکال شرعى دارد؟ لطفاً حکم آن را بیان فرمایید.
ج: این مقدار نقص در امام، مضرّ به امامت جماعت نیست. بلى در مثل قطع کامل دست یا پا یا فلج آنها امامت محل اشکال است.
س 595: آیا شارع مقدس زنان را همانند مردان به شرکت در نماز جماعت مساجد یا نماز جمعه تشویق فرموده یا اینکه نماز خواندن آنها در خانه بهتر است؟
ج: شرکت زنان در نماز جمعه و جماعت اشکال ندارد و ثواب جماعت دارد.
س 596: در چه صورتى زن مىتواند امام جماعت شود؟
ج: امامت زن در نماز جماعت فقط براى زنان جایز است.
س 597: شرکت زنان (مانند مردان) در نماز جماعت از جهت استحباب و کراهت چه حکمى دارد؟ شرکت آنها در صورتى که پشت سر مردان بایستند چه حکمى دارد؟ آیا در حالى که پشت سر مردان براى نماز جماعت ایستادهاند، احتیاج به پرده و ساتر است؟ اگر در نماز کنار مردان بایستند، از جهت حائل چه حکمى دارد؟ با توجه به اینکه پشت پرده بودن زنان هنگام نماز جماعت و سخنرانىها و مراسم دیگر، موجب تحقیر و اهانت به آنها مىشود.
ج: حضور و شرکت زنان در نماز جماعت اشکال ندارد، و اگر پشت سر مردان بایستند، احتیاجى به حائل و پرده نیست، ولى اگر در کنار مردان بایستند سزاوار است که حائلى بین آنها باشد تا کراهت کنار هم ایستادن مردان و زنان در نماز برطرف شود، و اینکه وجود حائل بین زنان و مردان در نماز موجب تحقیر و توهین به شأن و کرامت زنان مىشود، توهم و خیالى بیش نیست و اساسى ندارد، بعلاوه دخالت دادن نظرات شخصى در فقه صحیح نیست.
س 598: کیفیت اتصال و عدم اتصال صفوف زنان و مردان در نماز در صورت نبودن پرده و حائل چگونه است؟
ج: زنان مىتوانند پشت سر مردان بدون فاصله بایستند.
س 599: آیا نماز جماعت پشت سر اهل سنت جایز است؟
ج: نماز جماعت براى حفظ وحدت اسلامى، جایز و صحیح است.
س 600: محل کار من در یکى مناطق کردنشین است که اکثر ائمه جمعه و جماعات آنجا از اهل سنت هستند، اقتدا به آنها چه حکمى دارد و آیا غیبت آنها جایز است؟
مشارکت با آنان در نماز جمعه و جماعتشان از جهت حفظ وحدت اشکال ندارد، و از غیبت باید پرهیز شود.
س 601: در مکان‌هاى مشارکت و رفت و آمد با برادران اهل سنت، هنگام شرکت در نمازهاى روزانه، در بعضى از موارد مانند آنان عمل مىکنیم، مثل نماز به‌صورت تکتّف و عدم رعایت وقت و سجده بر فرش، آیا این نمازها احتیاج به اعاده دارند؟
اگر حفظ وحدت مقتضى انجام آن کارها باشد، نماز صحیح و مجزى است، حتى اگر سجده بر فرش و مانند آن باشد، ولى تکتّف در نماز جایز نیست، مگر اینکه ضرورت آن را اقتضا کند.
س 602: در مکه و مدینه به استناد فتواى امام خمینى(قدّسسرّه) نماز جماعت را با برادران اهل سنت مىخوانیم و گاهى براى درک فضیلت نماز در مسجد مثل اداى نماز عصر یا عشا بعد از نماز ظهر و مغرب آن را به‌صورت فرادى در مساجد اهل سنت بدون مهر و با سجده بر فرش بجا مىآوریم، این نمازها چه حکمى دارد؟
ج: در فرض مذکور اگر با فریضه تقیّه، منافات نداشته باشد باید بر چیزى که سجده بر آن صحیح است سجده کند.
س 603: مشارکت ما شیعیان در نماز جماعت مساجد کشورهاى دیگر با برادران اهل سنت که دست بسته نماز مىخوانند، چگونه است؟ آیا تبعیت از آنان در تکتف بر ما واجب است یا آن که باید نماز را بدون تکتف بخوانیم؟
ج: اقتدا به اهل سنت، براى رعایت وحدت جایز است و نماز خواندن با آنها صحیح و مجزى است، ولى تکتف واجب نیست و بلکه جایز نیست، مگر در صورتى که ضرورتى آن را اقتضا کند.
س 604: هنگام شرکت در نماز جماعت با برادران اهل سنت، چسباندن انگشتان کوچک پا در حال قیام به انگشتان پاهاى دو نفرى که در دو طرف نمازگزار ایستاده چنانچه آنان ملتزم هستند چه حکمى دارد؟
این کار واجب نیست، ولى انجام آن به صحّت نماز ضرر نمىرساند.
س 605: برادران اهل سنت در ایام حج یا غیر آن، نماز مغرب را قبل از اذان مغرب مىخوانند، آیا براى ما اقتدا به آنان و اکتفا به آن نماز صحیح است؟
ج: معلوم نیست که آنان نماز را قبل از وقت بخوانند، ولى اگر مکلّف دخول وقت را احراز نکند، نمىتواند داخل شود، مگر آنکه رعایت وحدت آن را اقتضا کند که در این صورت شرکت در نماز جماعت آنان و اکتفا به آن اشکال ندارد.
س 606: نظر جنابعالى درباره شرکت در نماز جمعه با توجه به اینکه در عصر غیبت حضرت حجت(عجل الله تعالى فرجه الشریف) به سر مىبریم، چیست؟ اگر افرادى اعتقاد به عدالت امام جمعه نداشته باشند، آیا تکلیف شرکت در نماز جمعه از آنان ساقط مىشود؟
ج: هرچند نماز جمعه در عصر حاضر واجب تخییرى است و حضور در آن واجب نیست، ولى با توجه به فوائد و آثار شرکت در آن، سزاوار نیست که مؤمنین خود را از برکات حضور در این نماز به مجرد تشکیک در عدالت امام جمعه و یا عذرهاى واهى دیگر، محروم سازند.
س 607: معناى وجوب تخییرى در مسأله نماز جمعه چیست؟
ج: معناى آن این است که مکلّف در اداى فریضه واجب ظهر روز جمعه بین خواندن نماز جمعه یا نماز ظهر مخیر است.
س 608: نظر جنابعالى در مورد شرکت نکردن در نماز جمعه بر اثر بى‌مبالاتى، چیست؟
ج: ترک حضور و شرکت نکردن در نماز عبادى سیاسى جمعه به خاطر اهمیت ندادن به آن، شرعاً مذموم است.
س 609: بعضى از مردم به دلیل عذرهاى واهى و گاهى بر اثر اختلاف دیدگاهها، در نماز جمعه شرکت نمىکنند، نظر جنابعالى در این‌باره چیست؟
ج: نماز جمعه هرچند واجب تخییرى است، ولى خوددارى از شرکت در آن به‌صورت دائمى وجه شرعى ندارد.
س 610: آیا اقامه نماز جماعت ظهر همزمان با اقامه نماز جمعه در مکان دیگرى نزدیک محل اقامه نماز جمعه جایز است؟
ج: این کار فى‌نفسه اشکال ندارد و موجب برائت ذمّه مکلّف از فریضه ظهر جمعه مىشود، زیرا در عصر حاضر، نماز جمعه واجب تخییرى است، ولى با توجه به اینکه اقامه نماز جماعت ظهر در روز جمعه در مکانى نزدیک محل اقامه نماز جمعه باعث تفرقه صفوف مؤمنین مىشود و چه بسا در نظر مردم بىاحترامى و اهانت به امام جمعه و کاشف از بى‌اعتنایى به نماز جمعه است، بنا بر این سزاوار است که مؤمنین اقدام به انجام آن نکنند، و حتى در صورتى که مستلزم مفاسد و حرام باشد، واجب است از اقامه آن اجتناب کنند.
س 611: آیا خواندن نماز ظهر در فاصله زمانى بین نماز جمعه و نماز عصر، جایز است؟ اگر نماز عصر را شخصى غیر از امام جمعه بخواند، آیا اقتدا به او در نماز عصر جایز است؟
ج: نماز جمعه مجزى از نماز ظهر است، ولى خواندن آن بعد از نماز جمعه از باب احتیاط اشکال ندارد و اقتدا در نماز عصر روز جمعه به غیر امام جمعه اشکال ندارد، ولى هرگاه بخواهد با مراعات احتیاط در خواندن نماز ظهر پس از خواندن نماز جمعه نماز عصر را به جماعت بخواند، احتیاط کامل این است که به کسى اقتدا نماید که نماز ظهر را احتیاطاً بعد از نماز جمعه خواند�
www.aviny.com/