قرآن و مسائل اجتماعی (ازدواج بامردان غیر مسلمان وزنان غیرمسلمان)
قرآن و مسائل اجتماعی
ازدواج با مردان غیر مسلمان و زنان غیرمسلمان
در انتخاب همسر، ایمان اصالت دارد.
ایمان مایه ى ارزش است.
قرآن: سوره مبارکه بقره
وَلاَ تَنکِحُواْ الْمُشْرِکَاتِ حَتَّى یُؤْمِنَّ وَلأَمَةٌ مُّؤْمِنَةٌ خَیْرٌ مِّن مُّشْرِکَةٍ وَلَوْ أَعْجَبَتْکُمْ وَلاَ تُنکِحُواْ الْمُشِرِکِینَ حَتَّى یُؤْمِنُواْ وَلَعَبْدٌ مُّؤْمِنٌ خَیْرٌ مِّن مُّشْرِکٍ وَلَوْ أَعْجَبَکُمْ أُوْلَئِکَ یَدْعُونَ إِلَى النَّارِ وَاللّهُ یَدْعُوَ إِلَى الْجَنَّةِ وَالْمَغْفِرَةِ بِإِذْنِهِ وَیُبَیِّنُ آیَاتِهِ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَذَکَّرُونَ ﴿۲۲۱﴾
و با زنان مشرک ازدواج میکنید تا ایمان بیاورند قطعا کنیز با ایمان بهتر از زن مشرک است هر چند [زیبایی] او شما را به شگفت آورد و به مردان مشرک زن مدهید تا ایمان بیاورند قطعا برده با ایمان بهتر از مرد آزاد مشرک است هر چند شما را به شگفت آورد آنان [شما را] به سوى آتش فرا میخوانند و خدا به فرمان خود [شما را] به سوى بهشت و آمرزش میخواند و آیات خود را برای مردم روشن میگرداند باشد که متذکر شوند (۲۲۱) معنی لغات
وَلاَ تَنکِحُواْ الْمُشْرِکَاتِ : با زنان مشرک ازدواج نکنید - حَتَّى یُؤْمِنَّ : تا ایمان آورند – أَمَةٌ : کنیز – خَیْرٌ : بهتر - وَلاَ تُنکِحُواْ الْمُشِرِکِینَ : به زنان مشرک زن ندهید - حَتَّى یُؤْمِنُواْ : تا ایمان آورند – یَدْعُونَ : فرا میخوانند – یُبَیِّنُ : آشکار میکند – َتَذَکَّرُونَ : متذکر شوند(پند گیرند)
شان نزول آیه
شخصی به نام "مرثد" که مرد شجاعی بود، از طرف پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مامور شد که از مدینه به مکه برود و جمعی از مسلمانان را که آنجا بودند با خود بیاورد. وى به قصد انجام فرمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وارد مکه شد. در آنجا با زن زیبایی به نام "عناق" که در زمان جاهلیت او را مى شناخت برخورد نمود، آن زن او را مانند گذشته به گناه دعوت کرد اما مرثد که دیگر مسلمان شده بود تسلیم خواسته او نشد. آن زن تقاضای ازدواج نمود. "مرثد" گفت: این امر موکول به اجازه پیامبر (صلی الله علیه و آله) است، او پس از انجام ماموریت خود به مدینه بازگشت و جریان را به اطلاع پیغمبر (صلی الله علیه و آله) رساند. این آیه نازل شد و بیان داشت که زنان مشرک و بتپرست شایسته همسری و ازدواج با مردان مسلمان نیستند.
تفسیر نور
ازدواج با همسران غیر مؤمن، میتواند تأثیر منفی بر تربیت فرزندان و نسل آینده انسان بگذارد، چنانکه ممکن است آنها عامل جاسوسی برای بیگانه باشند. گرچه آیه دربارهى ازدواج با غیر مسلمانان است، ولی هر نوع معاشرتى که ایمان انسان را در معرض خطر قرار دهد ممنوع است.
1- مسلمانان، حقّ پیوند خانوادگی با کفّار را ندارند. «ولا تنکحوا»
2- دفع خطر، مهمتر از کسب منفعت است. در ازدواج با مشرک دو احتمال در پیش است: یکی آنکه مشرک ایمان آورد. دیگر آنکه مؤمن مشرک شود. از آنجایی که خطر مشرک شدن مؤمن مهمتر است، لذا اسلام ازدواج قبل از ایمان را نهی نموده است. «لا تنکحوا المشرکات حتّى یؤمنّ»
3- در انتخاب همسر، ایمان اصالت دارد و ازدواج با کفّار ممنوع است. «و لأمة مؤمنة خیر»
4- در ازدواج، فریب جمال، ثروت و موقعیّت دیگران را نخورید. «و لو اعجبتکم... و لو اعجبکم»
5 - مقام و مال و جمال، جای ایمان را پر نمیکند. «ولواعجبکم»
6- به ضعیفان و محرومان با ایمان بها داده و با آنان ازدواج کنید. «لامة مؤمنة... لعبد مؤمن خیر»
7- ازدواج میتواند وسیله ای برای دعوت به مکتب باشد. «حتى یؤمنوا»
8 - غرائز باید در مسیر مکتب کنترل شود. «حتى یؤمنّ... حتّى یؤمنوا»
9- ایمان مایه ى ارزش است، گرچه در بنده و کنیز باشد و شرک رمز سقوط است، گرچه در حر و آزاد باشد. «لامة مؤمنة خیر من مشرکة»
10- پدر، حقّ ولایت بر ازدواج دخترش دارد. در مسئله داماد گرفتن، به پدر خطاب میکند که دختر خود را به مشرکان ندهید. «لا تنکحوا»
11- اول ایمان، بعد ازدواج. فکر نکنید شاید بعد از ازدواج ایمان بیاورند. «حتى یؤمنّ... حتّى یؤمنوا»
12- از نفوذ عوامل مشرک در تاروپود زندگی مسلمانان، جلوگیری کنید و توجّه به خطرات مختلف این نوع ازدواج ها داشته باشید. «اولئک یدعون الى النار»
13- همسر بد، زمینه ساز جهنّم است. «یدعون الى النار»
14- عمل به دستورات الهی، راه رسیدن به بهشت است. «واللّه یدعو الى الجنّة»
15- مغفرت، با توفیق و اذن الهی است. بر خلاف مسیحیت که آمرزش را بدست بزرگان خود میدانند. «و المغفرة باذنه»
16- انسان، واقعیات را به طور فطری در میابد. بیان احکام فقط برای یادآوری است. «لعلّهم یتذکّرون»
مقاله تکمیلی
معیارهای انتخاب همسر از نگاه پیامبر اکرم(ص)
شرط اول؛ ایمان
در اسلام شرط اول انتخاب همسر ایمان و تقوا معرفی شده است. دین بنیان خانواده را حفظ می کند و همسر با تقوا بیشتر از همسری که تقوای کمتری دارد، می تواند اعتماد و آرامش شما را تامین کند. بنابراین پرهیز گاری شرط اول ازدواج از نگاه ائمه و معصومین است. کسی که پایبند به دین نباشد هیچ ضمانتی وجود ندارد که به رعایت حقوق همسر و زندگی مشترک پایبند باشد. در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که: وقتی کسی که به خواستگاری می آید و اخلاق و دین اش مایه رضایت است به او زن دهید که اگر چنین نکنید، فتنه و فساد زمین را پر خواهد کرد. (نهج الفصاحه ، ح247)
در حدیث دیگری از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که: با زن به خاطر 4 چیز ازدواج می شود: مال و ثروتش، زیبایی اش، دینداری اش و اصل و نسب خانواده اش؛ و تو با زنان متدین ازدواج کن. (کنز العمال . ح44602)
حس خلق
توصیه بعدی اسلام درباره ملاک های ازدواج، حسن خلق است. مردی در این زمینه با امام رضا (علیه السلام) مشورت نمود و عرض کرد: یکی از بستگانم از دخترم خواستگاری کرده ولی اخلاق بدی دارد. حضرت فرمود: اگر بد خلق است، دخترت را به ازدواج او در نیاور. ( و سائل الشیعه، ج14،ص54). دینداری و اخلاق از مهمترین ملاک هایی است که باید هنگام انتخاب همسر مورد توجه قرار گیرند و اگر این دو خصوصیت در کسی وجود نداشت، در ازدواج با او باید تردید کرد. حسن خلق به دارا بودن اخلاق های خوب مثل صداقت، عفت کلام، نگاه پاک، امانتداری، فروتنی، بخشند گی و در کنار آن دوری از اخلاق های بد نظیر تندخویی، بی وفایی، کینه و حسادت و... را شامل می شود.
وصلت خانوادگی
ازدواج یک پیوند خانوادگی است نه پیوند دو نفر. از سوی دیگر، خانواده اولین و مهم ترین ریشه هر فرد و آموزشگاهی است که او داشته هایش، خلق و خو، عادت ها و نگاهش به زندگی را از آنجا کسب کرده. بنابراین مهم است با خانواده ای سالم و اصیل وصلت کنیم. اصالت خانوادگی به معنای سلامت خانواده و خوشنام بودن آن ها است. نه ثروت و اصل و نسب و نام و فامیل. اسلام تأکید دارد که درباره سابقه خانوادگی همسر، تحقیق لازم صورت گیرد و به خصوص، مراتب ایمانی و اخلاقی آنها در نظر گرفته شود. زیرا این اصالت خانوادگی در زندگی جدید و نسل بعد تأثیر خواهد گذاشت. پیامبر (صلی الله علیه و آله) در این رابطه می فرمایند: «برای نطفه های خود، بهترین را گزینش کنید. »
امام صادق (علیه السلام) از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده اند که آن حضرت فرمود: «از ازدواج با احمق بپرهیزید که هم نشینی با او مایه اندوه و بالاست.»
همتایی
کفویت در ازدواج هم همیشه مورد تاکید پیامبر اکرم(ص) و ائمه بوده است. کفویت به معنای تناسب و همتایی و هماهنگی در ویژگی های اصلی افراد است و در جنبه های ایمانی، فکری، اقتصادی، سنی، ظاهری، خانوادگی، فرهنگی، تحصیلی و... مطرح می شود. در اسلام تاکید زیادی بر کفویت اعتقادی شده است چرا که اعتقادات هر فرد درون مایه و جودی او را مشخص می کنند و تضاد در اعتقادات تنش های زیادی در زندگی در پی دارد. رسول خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «مرد مؤمن، کفو و همتای زن مؤمن است؛ و مرد مسلمان، همتای زن مسلمان.» (و سائل الشیعه، ج14، ص44.)
بر این اساس بود که پیامبر (صلی الله علیه و آله)، حضرت علی (علیه السلام) را برای همسری دختر خود انتخاب نمودند. بعضی روایات همچنین کفویت را شامل دو چیز دانسته‌اند: یکی عفت ناشی از ایمان و اعتقاد و دیگری تأمین امکانات زندگی.
سلامت
سلامت جسم و روح در ازدواج همیشه مورد تاکید اسلام بوده است. امام صادق (علیه السلام) از رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده اند که آن حضرت فرمود: «از ازدواج با احمق بپرهیزید که هم نشینی با او مایه اندوه و بلاست.» (جعفریات، ص 92.)
احادیثی از پیامبر اکرم (ص) درباره ازدواج:
* مراسم ازدواج را آشکار برگزار کنید و خواستگاری را پنهان .(کنز العمال . ح44532)
* بهترین ازدواجها ها آن است که آسان تر انجام گیرد .(نهج الفصاحه ، ح248) درباره افزایش روزی پس از ازدواج احادیث دیگری هم از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است. ایشان می فرمایند: زن بگیرید؛ زیرا که ازدواج کردن روزی شما را بیشتر می کند .(بحار الانوار . ج103 0ص217)
* مردان عزب خود را زن دهید؛ زیرا با این کار خداوند اخلاق آنان را نیکو می گرداند و روزیهایشان را زیاد می کند و بر جوانمردی های آنان می افزاید. (بحار الانوار . ج103 0ص222).
در اسلام هیچ بنایی ساخته نشد، که نزد خدای عزوجل محبوبتر و ارجمند تر از ازدواج باشد. (بحار الانوار . ج103 0ص222)
هر جوانی که در دوره جوانی خود ازدواج کند، شیطانش فریاد بر آورد که: وای بر او دین خود را از گزند من حفظ کرد .(کنز العمال . ح44441)
دو رکعت نمازی که ازدواج کرده می خواند، برتر از هفتاد رکعت نمازی است که فرد عزب می خواند .(بحار الانوار . ج103 0ص219).
www.gharaati.ir